"ਨਿੰਮ" (Neem) ਦੇ ਕਈ ਲਾਭ ਹਨ, ਜੋ ਆਯੁਰਵੇਦ ਅਤੇ ਪ੍ਰਾਕ੍ਰਿਤਿਕ ਚਿਕਿਤਸਾ ਵਿੱਚ ਮਹੱਤਵਪੂਰਨ ਮੰਨੇ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਹੇਠਾਂ ਕੁਝ ਮੁੱਖ ਲਾਭ ਦਿੱਤੇ ਗਏ ਹਨ:
1. ਚਮੜੀ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਪੇਸਟ ਮੁਹਾਂਸਿਆਂ (Acne) ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਦੇ ਰੋਗਾਂ ਲਈ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੁੰਦਾ ਹੈ।
- ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਨੂੰ ਦੂਰ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਚਮੜੀ ਨੂੰ ਨਰਮ ਰੱਖਦਾ ਹੈ।
2. ਬਲੱਡ ਪਿਊਰੀਫਾਇਰ (ਰਕਤ ਸ਼ੁੱਧੀ)
- ਨਿੰਮ ਦਾ ਜੂਸ ਜਾਂ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਖੂਨ ਦੀ ਸ਼ੁੱਧੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਚਮੜੀ ਰੋਗ (skin diseases) ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਸੋਰੀਆਸਿਸ (Psoriasis) ਤੇ ਇਕਜ਼ੀਮਾ (Eczema) ਲਈ ਮਦਦਗਾਰ ਹੈ।
3. ਦੰਦ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ
- ਨਿੰਮ ਦੀ ਦਾਤਣ (twigs) ਨਾਲ ਦੰਦ ਸਾਫ਼ ਕਰਨ ਨਾਲ ਦੰਦਾਂ ਅਤੇ ਮੂੰਹ ਦੀ ਸਿਹਤ ਬਹਿਤਰ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਮੂੰਹ ਦੀ ਬਦਬੂ, ਗੰਦੀ ਸਾਸ (bad breath), ਅਤੇ ਦੰਦਾਂ ਵਿੱਚ ਕੀੜੇ (cavities) ਨੂੰ ਰੋਕਦੀ ਹੈ।
4. ਇਮਿਊਨ ਸਿਸਟਮ ਮਜ਼ਬੂਤ ਕਰਦਾ ਹੈ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਨੂੰ ਖਾਣ ਜਾਂ ਨਿੰਮ ਦੀ ਚਾਹ ਪੀਣ ਨਾਲ ਰੋਗ-ਪ੍ਰਤੀਰੋਧਕ ਤਕਤ (immune system) ਵਧਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਵਾਇਰਲ ਅਤੇ ਬੈਕਟੀਰੀਅਲ ਇਨਫੈਕਸ਼ਨ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੀ ਹੈ।
5. ਮਧੁਮੇਹ (Diabetes) ‘ਚ ਲਾਭਕਾਰੀ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਪਾਣੀ ਪੀਣ ਨਾਲ ਖੂਨ ਵਿੱਚ ਸ਼ੂਗਰ ਦੀ ਮਾਤਰਾ ਕੰਟਰੋਲ ‘ਚ ਰਹਿੰਦੀ ਹੈ।
6. ਬਾਲਾਂ (ਵਾਲਾਂ) ਦੀ ਦੇਖਭਾਲ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਤੇਲ ਨਾਲ ਸੀਰ ਧੋਣ ਨਾਲ ਖੁਸ਼ਕੀ (Dandruff) ਦੂਰ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
- ਇਹ ਵਾਲਾਂ ਨੂੰ ਮਜ਼ਬੂਤ ਅਤੇ ਚਮਕਦਾਰ ਬਣਾਉਂਦਾ ਹੈ।
7. ਕੀੜੇ ਅਤੇ ਮੱਖੀਆਂ ਭਜਾਉਣ ਲਈ
- ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਮੱਛਰ ਤੇ ਹੋਰ ਕੀੜੇ-ਮਕੌੜਿਆਂ ਨੂੰ ਦੂਰ ਰੱਖਣ ਲਈ ਵਰਤਿਆ ਜਾਂਦਾ ਹੈ।
- ਇਹ ਘਰ ਵਿੱਚ ਕੀੜਿਆਂ ਤੋਂ ਬਚਾਅ ਲਈ ਵੀ ਲਾਭਕਾਰੀ ਹੈ।
8. ਜਿਗਰ (Liver) ਦੀ ਸਫਾਈ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਜੂਸ ਜਿਗਰ ਦੀ ਸਫਾਈ ਵਿੱਚ ਮਦਦ ਕਰਦਾ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਡਿਟੌਕਸੀਫਾਇਰ (detoxifier) ਵਜੋਂ ਕੰਮ ਕਰਦਾ ਹੈ।
9. ਜ਼ਖਮ ਭਰਨ ਵਿੱਚ ਮਦਦ
- ਨਿੰਮ ਦੇ ਪੱਤਿਆਂ ਦਾ ਪੇਸਟ ਜਾਂ ਨਿੰਮ ਦਾ ਤੇਲ ਜ਼ਖਮ ’ਤੇ ਲਗਾਉਣ ਨਾਲ ਸੱਟ ਲਗਣ ਤੋਂ ਬਾਅਦ ਚਮੜੀ ਤੁਰੰਤ ਠੀਕ ਹੁੰਦੀ ਹੈ।
10. ਕੈਂਸਰ-ਰੋਕਥਾਮ (Anti-Cancer Properties)
- ਨਿੰਮ ਵਿੱਚ ਐਂਟੀ-ਓਕਸੀਡੈਂਟਸ ਹੁੰਦੇ ਹਨ ਜੋ ਸ਼ਰੀਰ ਵਿੱਚ ਹੋਣ ਵਾਲੀਆਂ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਕੋਸ਼ਿਕਾਵਾਂ (cells) ਨੂੰ ਨਸ਼ਟ ਕਰਦੇ ਹਨ ਅਤੇ ਕੈਂਸਰ ਤੋਂ ਬਚਾਉਂਦੇ ਹਨ।
ਨਿੰਮ ਨੂੰ ਹਮੇਸ਼ਾ ਸੰਤੁਲਿਤ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਹੀ ਵਰਤਣਾ ਚਾਹੀਦਾ ਹੈ, ਕਿਉਂਕਿ ਇਹ ਬਹੁਤ ਤੇਜ਼ ਹੁੰਦਾ ਹੈ। ਤੁਸੀਂ ਨਿੰਮ ਨੂੰ ਚਾਹ, ਤੇਲ, ਪੱਤਿਆਂ ਦੇ ਪੇਸਟ ਜਾਂ ਪਾਊਡਰ ਦੇ ਰੂਪ ਵਿੱਚ ਵਰਤ ਸਕਦੇ ਹੋ।