ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ 'ਚ ਜ਼ਹਿਰੀਲੀ ਹਵਾ ਨੇ ਤੋੜਿਆ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਦਾ ਰਿਕਾਰਡ

ਨਵੀਂ ਦਿੱਲੀ : ਇਸ ਸਾਲ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਨਵੰਬਰ ਦਾ ਮਹੀਨਾ ਪਿਛਲੇ ਪੰਜ ਸਾਲਾਂ ਵਿੱਚ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਿਤ ਰਿਹਾ ਹੈ। 2016 ਤੋਂ ਹੁਣ ਤੱਕ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਤੇਜ਼ ਹਵਾਵਾਂ ਨਾਲ ਸਭ ਤੋਂ ਵੱਧ ਦਿਨ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੇ ਗਏ ਹਨ। ਐਤਵਾਰ ਤੱਕ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਲੋਕਾਂ ਨੂੰ ਮਹੀਨੇ ਦੇ 28 ਦਿਨਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਦਿਨ ਵੀ ਚੰਗੀ, ਸੰਤੋਸ਼ਜਨਕ ਅਤੇ ਮੱਧਮ ਹਵਾ ਦੀ ਗੁਣਵੱਤਾ ਨਹੀਂ ਮਿਲੀ। ਬਾਕੀ ਦੇ ਦੋ ਦਿਨ ਵੀ ਦਿੱਲੀ ਦੀ ਹਵਾ ਗੰਭੀਰ ਜਾਂ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਵਾਲੀ ਹੈ।

ਕੇਂਦਰੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਕੰਟਰੋਲ ਬੋਰਡ (CPCB) ਦੇ ਅੰਕੜਿਆਂ ਤੋਂ ਪਤਾ ਚੱਲਦਾ ਹੈ ਕਿ ਨਵੰਬਰ 2016 ਵਿੱਚ, 10 ਦਿਨ ਗੰਭੀਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਸਨ, ਯਾਨੀ ਕਿ ਹਵਾ ਸੂਚਕਾਂਕ 400 ਤੋਂ ਉੱਪਰ ਸੀ। ਇਹ ਸੰਖਿਆ ਸਾਲ 2017 ਵਿੱਚ ਸੱਤ, 2018 ਵਿੱਚ ਪੰਜ, 2019 ਵਿੱਚ ਸੱਤ ਅਤੇ 2020 ਵਿੱਚ ਨੌਂ ਸੀ। ਇਸ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ 'ਚ ਐਤਵਾਰ ਤੱਕ ਗੰਭੀਰ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਦੇ ਏਅਰ ਇੰਡੈਕਸ 'ਚ ਦਿਨਾਂ ਦੀ ਗਿਣਤੀ 12 ਤੱਕ ਪਹੁੰਚ ਗਈ। 14 ਦਿਨਾਂ ਦਾ ਹਵਾ ਸੂਚਕ ਅੰਕ ਬਹੁਤ ਮਾੜੀ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਅਤੇ ਦੋ ਦਿਨ ਗਰੀਬ ਸ਼੍ਰੇਣੀ ਵਿੱਚ ਦਰਜ ਕੀਤਾ ਗਿਆ ਸੀ।

ਵਾਤਾਵਰਣ ਮਾਹਿਰਾਂ ਅਨੁਸਾਰ ਇਸ ਸਾਲ ਮੌਨਸੂਨ ਦੇ ਦੇਰੀ ਨਾਲ ਹਟਣ ਅਤੇ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀਆਂ ਘਟਨਾਵਾਂ ਦੇਰ ਨਾਲ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋਣ ਕਾਰਨ ਹਵਾ ਇੰਨੀ ਖ਼ਰਾਬ ਰਹੀ ਹੈ। ਉੱਤਰੀ ਭਾਰਤੀ ਰਾਜਾਂ ਵਿੱਚ। ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅੱਧ ਤੱਕ ਜ਼ੀਰੋ ਪੱਧਰ 'ਤੇ ਆਉਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ, ਜਦੋਂ ਕਿ ਇਸ ਸਾਲ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਅੰਤ ਤੱਕ ਵੀ ਇਹ ਸਿਰਫ ਘਟੇ ਹਨ, ਖਤਮ ਨਹੀਂ ਹੋਏ।

ਸੈਂਟਰ ਫਾਰ ਸਾਇੰਸ ਐਂਡ ਐਨਵਾਇਰਮੈਂਟ (CSE) ਦੀ ਕਾਰਜਕਾਰੀ ਨਿਰਦੇਸ਼ਕ ਅਨੁਮਿਤਾ ਰਾਏ ਚੌਧਰੀ ਕਹਿੰਦੀ ਹੈ ਕਿ ਇਸ ਸੀਜ਼ਨ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੀ ਹੌਲੀ ਸ਼ੁਰੂਆਤ ਹੋਈ। ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਨਵੰਬਰ ਤੱਕ ਪੰਜਾਬ ਅਤੇ ਹਰਿਆਣਾ ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਸਾੜਨ ਦੇ ਮਾਮਲੇ ਘੱਟ ਹੋਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਜਾਂਦੇ ਹਨ। ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਅਕਤੂਬਰ ਵਿੱਚ ਇਹ ਕੇਸ ਬਹੁਤੇ ਨਹੀਂ ਸਨ, ਪਰ ਨਵੰਬਰ ਦੇ ਪਹਿਲੇ ਹਫ਼ਤੇ ਵਿੱਚ ਵਧਣੇ ਸ਼ੁਰੂ ਹੋ ਗਏ। ਹਾਲਾਂਕਿ, ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਸਿਖਰ ਮੁੱਖ ਤੌਰ 'ਤੇ ਦਿੱਲੀ-ਐਨਸੀਆਰ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਕਾਂ ਕਾਰਨ ਹੈ।

ਅਨੁਮਿਤਾ ਰਾਏ ਚੌਧਰੀ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, “ਮੌਜੂਦਾ ਸਮੇਂ ਵਿੱਚ, ਦਿੱਲੀ ਦੇ ਪੀਐਮ 2.5 ਵਿੱਚ ਪਰਾਲੀ ਦੇ ਧੂੰਏਂ ਦੀ ਹਿੱਸੇਦਾਰੀ ਸਿਰਫ ਦੋ ਤੋਂ ਛੇ ਪ੍ਰਤੀਸ਼ਤ ਹੈ, ਜਿਸਦਾ ਮਤਲਬ ਹੈ ਕਿ ਅਸੀਂ ਹੁਣ ਜੋ ਗੰਭੀਰ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਪੱਧਰ ਦੇਖ ਰਹੇ ਹਾਂ, ਉਹ ਦਿੱਲੀ ਵਿੱਚ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਨਤੀਜਾ ਹੈ। ਇਸ ਲਈ ਸਥਾਨਕ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਸਰੋਤਾਂ ਵਿਰੁੱਧ ਸਖ਼ਤ ਕਾਰਵਾਈ ਦੀ ਲੋੜ ਹੈ। ਇਸ ਦੇ ਨਾਲ ਹੀ ਮੌਸਮ ਵਿਭਾਗ ਦੇ ਵਾਤਾਵਰਨ ਅਤੇ ਖੋਜ ਕੇਂਦਰ ਦੇ ਮੁਖੀ ਵੀ.ਕੇ.ਸੋਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਪਰਾਲੀ ਨੂੰ ਅੱਗ ਲੱਗਣ ਦੇ ਨਾਲ-ਨਾਲ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਸਥਾਨਕ ਮੌਸਮ ਵੀ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਫੈਲਾਉਣ ਲਈ ਅਨੁਕੂਲ ਨਹੀਂ ਹੈ।

ਦਿੱਲੀ ਨੇ ਇਸ ਮਹੀਨੇ ਕਈ ਦਿਨ ਵੇਖੇ ਜਦੋਂ ਹੌਲੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹਵਾਵਾਂ ਰਿਕਾਰਡ ਕੀਤੀਆਂ ਗਈਆਂ। ਵੀ.ਕੇ.ਸੋਨੀ ਨੇ ਕਿਹਾ, ''ਨਵੰਬਰ ਆਮ ਤੌਰ 'ਤੇ ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਲਈ ਮਾੜਾ ਮਹੀਨਾ ਹੁੰਦਾ ਹੈ, ਪਰ ਇਸ ਵਾਰ ਅਸੀਂ ਕਈ ਦਿਨਾਂ ਤੋਂ ਧੀਮੀ ਅਤੇ ਸ਼ਾਂਤ ਹਵਾਵਾਂ ਵੀ ਵੇਖੀਆਂ। ਪ੍ਰਦੂਸ਼ਣ ਦਾ ਪੱਧਰ ਬਹੁਤ ਗਰੀਬ ਵਰਗ ਦੇ ਉੱਪਰਲੇ ਸਿਰੇ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਦੀ ਸੰਭਾਵਨਾ ਹੈ.

ਨਵੰਬਰ ਮਹੀਨੇ ਵਿੱਚ ਦਿੱਲੀ ਦਾ ਏਅਰ ਇੰਡੈਕਸ (1 ਤੋਂ 28)

ਨਵੰਬਰ 1 - 281
2 ਨਵੰਬਰ - 303
ਨਵੰਬਰ 3 - 314
ਨਵੰਬਰ 4 - 399
ਨਵੰਬਰ 5 - 469
ਨਵੰਬਰ 6 - 437
ਨਵੰਬਰ 7 - 428
ਨਵੰਬਰ 8 - 390
9 ਨਵੰਬਰ - 404
ਨਵੰਬਰ 10 - 372
ਨਵੰਬਰ 11 - 411
ਨਵੰਬਰ 12 - 471
ਨਵੰਬਰ 13 - 437
ਨਵੰਬਰ 14 - 330
ਨਵੰਬਰ 15 - 353
ਨਵੰਬਰ 16 - 403
ਨਵੰਬਰ 17 - 375
ਨਵੰਬਰ 18 - 347
ਨਵੰਬਰ 19 - 381
ਨਵੰਬਰ 20 - 374
ਨਵੰਬਰ 21 - 349
ਨਵੰਬਰ 22 - 311
ਨਵੰਬਰ 23 - 290
ਨਵੰਬਰ 24 - 361
ਨਵੰਬਰ 25 - 400
ਨਵੰਬਰ 26 - 406
ਨਵੰਬਰ 27 - 402
ਨਵੰਬਰ 28 - 405