ਅੱਜਕਲ੍ਹ, ਅਸੀਂ ਸਾਰੇ ਹੀ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਹੋਏ ਹਾਂ, ਜਿਵੇਂ ਕਿ ਮੋਬਾਈਲ, ਲੈਪਟਾਪ, ਟੀਵੀ, ਆਦਿ। ਇਨ੍ਹਾਂ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਹਾਨੀਕਾਰਕ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਇਸਦੇ ਪਿੱਛੇ ਕੀ ਵਿਗਿਆਨ ਹੈ ਅਤੇ ਇਸ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚਿਆ ਜਾ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਅਸੀਂ ਅਕਸਰ ਸੁਣਦੇ ਹਾਂ ਕਿ ਸਾਨੂੰ ਟੀਵੀ, ਮੋਬਾਈਲ ਅਤੇ ਲੈਪਟਾਪ ਦੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਦੇ ਅੱਗੇ ਜ਼ਿਆਦਾ ਸਮਾਂ ਨਹੀਂ ਬਿਤਾਉਣਾ ਚਾਹੀਦਾ, ਨਹੀਂ ਤਾਂ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਖਰਾਬ ਹੋ ਜਾਣਗੀਆਂ। ਪਰ ਅਸੀਂ ਇਸ ਗੱਲ ਨੂੰ ਅਣਗੌਲਿਆ ਕਰਦੇ ਹਾਂ।
ਪਰ ਵਿਗਿਆਨਕ ਤੌਰ 'ਤੇ ਇਹ ਸੱਚ ਹੈ ਕਿ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਅਤੇ ਸਿਹਤ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਅੱਜ ਦੇ ਡਿਜੀਟਲ ਯੁੱਗ ਵਿੱਚ, ਅਸੀਂ ਲਗਾਤਾਰ ਅਜਿਹੀਆਂ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨਾਲ ਘਿਰੇ ਰਹਿੰਦੇ ਹਾਂ ਜੋ ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਛੱਡਦੀਆਂ ਹਨ ਅਤੇ ਸਾਡੇ ਲਈ ਕਈ ਤਰੀਕਿਆਂ ਨਾਲ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦੀਆਂ ਹਨ।
ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਕੀ ਹੈ?
ਮੋਬਾਈਲ ਫੋਨਾਂ, ਲੈਪਟਾਪਾਂ ਅਤੇ ਟੀਵੀ ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਵਰਗੇ ਡਿਜੀਟਲ ਉਪਕਰਣਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਹਾਈ ਇੰਟੈਂਸਿਟੀ ਵਿਜ਼ੀਬਲ ਲਾਈਟ (HEV) ਕਿਹਾ ਜਾਂਦਾ ਹੈ। ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੀ ਤਰੰਗ-ਲੰਬਾਈ ਛੋਟੀ ਹੁੰਦੀ ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦ੍ਰਿਸ਼ਮਾਨ ਪ੍ਰਕਾਸ਼ ਸਪੈਕਟ੍ਰਮ ਦਾ ਹਿੱਸਾ ਹੈ। ਇਹ ਕਈ ਡਿਜੀਟਲ ਡਿਵਾਈਸਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਦਾ ਹੈ, ਜਿਸ ਵਿੱਚ ਲੈਪਟਾਪ ਵੀ ਸ਼ਾਮਲ ਹਨ।
ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਕੁਝ ਫਾਇਦੇ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ, ਪਰ ਇਸਦਾ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਅੱਖਾਂ ਲਈ ਨੁਕਸਾਨਦੇਹ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ। ਸੂਰਜ ਦੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਵਿੱਚ ਵੀ ਨੀਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਮੌਜੂਦ ਹੁੰਦੀ ਹੈ। ਨੈਸ਼ਨਲ ਲਾਇਬ੍ਰੇਰੀ ਆਫ਼ ਮੈਡੀਸਨ ਦੀ ਖੋਜ ਦੇ ਅਨੁਸਾਰ, ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੀ ਤਰੰਗ ਲੰਬਾਈ 400-500 nm ਹੈ ਅਤੇ ਇਹ ਦਿਖਾਈ ਦੇਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦਾ ਲਗਭਗ ਇੱਕ ਤਿਹਾਈ ਹੈ।
ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਅਤੇ ਨਕਲੀ ਅੰਦਰੂਨੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਵੀ ਆਉਂਦੀ ਹੈ। ਅਧਿਐਨਾਂ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਇਲੈਕਟ੍ਰਾਨਿਕ ਯੰਤਰਾਂ ਤੋਂ ਨਿਕਲਣ ਵਾਲੀ ਰੌਸ਼ਨੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ, ਭਾਵੇਂ 1 ਘੰਟੇ ਤੋਂ ਵੀ ਘੱਟ ਸਮੇਂ ਲਈ, ਇਹ ਅੱਖਾਂ ਦੀਆਂ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਦਾ ਕਾਰਨ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ।
ਅੱਖਾਂ ਦਾ ਤਣਾਅ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦਰਦ
ਖੋਜ ਨੇ ਦਿਖਾਇਆ ਹੈ ਕਿ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਲੰਬੇ ਸਮੇਂ ਤੱਕ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਰਹਿਣ ਨਾਲ ਸਾਡੀਆਂ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਸਿਹਤ 'ਤੇ ਬਹੁਤ ਸਾਰੇ ਪ੍ਰਭਾਵ ਪੈ ਸਕਦੇ ਹਨ। ਸਭ ਤੋਂ ਆਮ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਵਿੱਚੋਂ ਇੱਕ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ, ਧੁੰਦਲੀ ਨਜ਼ਰ ਅਤੇ ਸਿਰ ਦਰਦ ਹਨ।
ਇਸ ਤੋਂ ਇਲਾਵਾ, ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਅੱਖਾਂ ਦੀ ਥਕਾਵਟ ਦਾ ਕਾਰਨ ਵੀ ਬਣ ਸਕਦੀ ਹੈ। ਕੁਝ ਅਧਿਐਨ ਇਹ ਵੀ ਦਰਸਾਉਂਦੇ ਹਨ ਕਿ ਇਸ ਨਾਲ ਰੈਟੀਨਾ ਨੂੰ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦਾ ਹੈ।
ਇਸ ਲਈ, ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਸੰਪਰਕ ਵਿੱਚ ਆਉਣ ਨਾਲ ਸਰੀਰ ਵਿੱਚ ਕਈ ਤਰ੍ਹਾਂ ਦੇ ਨੁਕਸਾਨ ਹੋ ਸਕਦੇ ਹਨ।
ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਦੇ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਕਿਵੇਂ ਬਚੀਏ:
ਇਸਦੇ ਨਕਾਰਾਤਮਕ ਪ੍ਰਭਾਵਾਂ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ, ਘਰ ਵਿੱਚ LED ਅਤੇ ਫਲੋਰੋਸੈਂਟ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਘਟਾਉਣ ਦੀ ਸਲਾਹ ਦਿੱਤੀ ਜਾਂਦੀ ਹੈ। ਸਕ੍ਰੀਨਾਂ ਨੂੰ ਦੇਖਣ ਵਿੱਚ ਬਿਤਾਏ ਸਮੇਂ ਨੂੰ ਸੀਮਤ ਕਰੋ ਅਤੇ ਪੀਲੇ ਲੈਂਸਾਂ ਵਾਲੇ ਕੰਪਿਊਟਰ ਐਨਕਾਂ ਦੀ ਵਰਤੋਂ ਕਰੋ। ਇਹ ਐਨਕਾਂ ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਨੂੰ ਰੋਕਦੀਆਂ ਹਨ। ਜੇਕਰ ਤੁਹਾਨੂੰ ਅੱਖਾਂ ਵਿੱਚ ਤਣਾਅ ਜਾਂ ਕੋਈ ਹੋਰ ਸਮੱਸਿਆਵਾਂ ਆਉਂਦੀਆਂ ਹਨ, ਤਾਂ ਡਾਕਟਰ ਨਾਲ ਸਲਾਹ ਕਰੋ।
ਇਸ ਲਈ, ਨੀਲੀ ਰੋਸ਼ਨੀ ਤੋਂ ਬਚਣ ਲਈ ਸਾਵਧਾਨੀ ਵਰਤਣਾ ਬਹੁਤ ਜ਼ਰੂਰੀ ਹੈ।