ਮਨਾਲੀ : ਸਮੁੰਦਰ ਤਲ ਤੋਂ ਤਿੰਨ ਹਜ਼ਾਰ ਮੀਟਰ ਦੀ ਉਚਾਈ ਉੱਤੇ 9 . 2 ਕਿਮੀ ਲੰਮੀ ਸੁਰੰਗ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਣਾ ਕਿਸੇ ਚੁਣੌਤੀ ਤੋਂ ਘੱਟ ਨਹੀਂ ਸੀ ਅਤੇ ਉਹ ਵੀ ਅਜਿਹੀ ਹਾਲਤ ਵਿੱਚ , ਜਦੋਂ ਇੱਕ ਪਾਸੇ ਕੰਮ ਲਗਾਤਾਰ ਜਾਰੀ ਸੀ
ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਟਰੈਫਿਕ ਟਨਲ ਹੈ
ਅਤੇ ਦੂਜੇ ਪਾਸੇ ਸਿਰਫ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਕੰਮ ਹੋ ਰਿਹਾ ਸੀ। ਇਸ ਇਤਿਹਾਸਿਕ ਟਨਲ ਦੀ ਉਸਾਰੀ ਕਰਣ ਵਾਲੀ ਕੰਪਨੀ ਐਫਕਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਮੈਨੇਜਰ ਸੁਨੀਲ ਤਿਆਗੀ ਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਜ਼ਾਹਰ ਕਰਦੇ ਹੋਏ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਹੌਸਲੇ ਬੁਲੰਦ ਸਨ ਅਤੇ ਇੱਕ ਇਤਹਾਸ ਰਚਨਾ ਸੀ , ਜਿਨੂੰ ਐਫਕਾਨ ਨੇ ਰਚ ਦਿੱਤਾ। ਇਹ ਸੰਸਾਰ ਦੀ ਸਭ ਤੋਂ ਲੰਮੀ ਟਰੈਫਿਕ ਟਨਲ ਹੈ। ਸ਼ਾਹਪੁਰਜੀ ਪਲੋਨਜੀ ਗਰੁਪ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਐਫਕਾਨ ਅਤੇ ਆਸਟਰਿਆ ਦੀ ਕੰਪਨੀ ਸਟਾਰਬੈਗ ਨੇ ਸਾਂਝੇ ਰੂਪ 'ਚ ਇਸ ਟਨਲ ਦੇ ਕੰਮ ਨੂੰ ਪੂਰਾ ਕੀਤਾ ਹੈ। ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਕਿਹਾ ਕਿ ਸਾਬਕਾ ਪ੍ਰਧਾਨਮੰਤਰੀ ਅਟਲ ਬਿਹਾਰੀ ਵਾਜਪਾਈ ਨੇ ਕਬਾਇਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਹੁਲ ਸਪੀਤੀ ਲਈ ਜੋ ਸੁਫ਼ਨਾ ਵੇਖਿਆ ਸੀ , ਉਸ ਸਪਨੇ ਨੂੰ ਸਾਕਾਰ ਕਰਨ ਵਿੱਚ 10 ਸਾਲਾਂ ਤੱਕ ਦਿਨ ਰਾਤ ਸਖਤ ਮਿਹਨਤ ਕੀਤੀ ਗਈ ।
2500 ਕਰੋੜ ਦੀ ਲਾਗਤ ਵਾਲੀ ਅਟਲ ਟਨਲ ਨਾ ਸਿਰਫ ਕਬਾਇਲੀ ਜ਼ਿਲ੍ਹਾ ਲਾਹੁਲ ਸਪੀਤੀ ਲਈ ਵਰਦਾਨ ਬਣੇਗੀ, ਸਗੋਂ ਸਾਮਰਿਕ ਨਜ਼ਰ ਤੋਂ ਵੀ ਫੌਜ ਲਈ ਅਤਿ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਸਾਬਤ ਹੋਵੇਗੀ । ਐਫਕਾਨ ਦੇ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਮੈਨੇਜਰ ਸੁਨੀਲ ਤਿਆਗੀ ਨੇ ਖੁਸ਼ੀ ਪ੍ਰਗਟਾਉਂਦਿਆਂ ਦੱਸਿਆ ਕਿ ਜੋ ਕਾਰਜ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੂੰ ਬੀਆਰਓ ਦੁਆਰਾ ਸਪੁਰਦ ਗਿਆ ਸੀ, ਅੱਜ ਉਸ ਨੂੰ ਉਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਹਜਾਰਾਂ ਲੋਕਾਂ ਦੀ ਮਿਹਨਤ ਨਾਲ ਪੂਰਾ ਕਰ ਕੇ ਵਖਾਇਆ ਹੈ। ਸੁਨੀਲ ਤਿਆਗੀ ਦੱਸਦੇ ਹਨ ਕਿ ਟਨਲ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਦੇ ਵਕਤ ਇੱਕ ਨਹੀਂ, ਸਗੋਂ ਅਨੇਕ ਚੁਨੌਤੀਆਂ ਨਾਲ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਹੋਇਆ। ਵਿਕਲਪ ਘੱਟ ਸਨ ਅਤੇ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦੇ ਸਹਾਰੇ ਕਾਰਜ ਪੂਰਾ ਕਰਣਾ ਸੀ।
ਮਨਾਲੀ ਵੱਲੋਂ ਕੰਮ 12 ਮਹੀਨੇ ਜਾਰੀ ਰਹਿੰਦਾ ਪਰ ਲਾਹੁਲ ਵਲੋਂ ਸਿਰਫ ਛੇ ਮਹੀਨੇ ਹੀ ਕੰਮ ਕਰਣ ਲਈ ਮਿਲ ਪਾਉਂਦਾ ਸੀ। ਕਦੇ ਭਾਰੀ ਮਾਤਰਾ ਵਿੱਚ ਪਾਣੀ ਦੇ ਰਿਸਾਵ ਦਾ ਸਾਮਣਾ ਹੋਇਆ ਤਾਂ ਕਦੇ ਭੁਰਭੁਰੇ ਕਿੱਸਮ ਦੇ ਪੱਥਰਾਂ ਨਾਲ। ਸ਼ੁਰੁਆਤੀ ਦੌਰ ਵਿੱਚ ਤਾਂ 0.41 ਕਿਮੀ ਦੀ ਖੁਦਾਈ ਕਰਣ ਵਿੱਚ ਹੀ ਚਾਰ ਸਾਲ ਲੱਗ ਗਏ। ਇਸ ਪੂਰੇ ਕਾਰਜ ਵਿੱਚ ਇੱਕ ਹਜ਼ਾਰ ਤੋਂ ਜ਼ਿਆਦਾ ਕਰਮਚਾਰੀ ਅਤੇ 150 ਇੰਜੀਨੀਅਰਾਂ ਨੇ ਕੰਮ ਕੀਤਾ। ਸੁਨੀਲ ਤਿਆਗੀ ਨੇ ਪਰਯੋਜਨਾ ਪਰਬੰਧਨ ਅਤੇ ਟਨਲ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਹਰ ਪਹਲੂ ਵਿੱਚ ਉਨ੍ਹਾਂ ਦਾ ਸਹਿਯੋਗ ਕਰਣ ਵਾਲੇ ਬੀਆਰਓ , ਸਟਾਰਬੈਗ ਕੰਪਨੀ ਅਤੇ ਸਾਰੇ ਕਰਮੀਆਂ ਦਾ ਧੰਨਵਾਦ ਕੀਤਾ ਹੈ , ਜਿਨ੍ਹਾਂ ਨੇ ਰਾਸ਼ਟਰ ਉਸਾਰੀ ਦੇ ਇਸ ਮਹੱਤਵਪੂਰਣ ਪ੍ਰੋਜੇਕਟ ਵਿੱਚ ਆਪਣਾ ਅਮੁੱਲ ਯੋਗਦਾਨ ਦਿੱਤਾ।